پرسش :

شخصى در اثر ناتوانى نتوانسته رمى جمره کند، رفیقى داشته او را نایب گرفته، به عوض او هر سه جمره را زده، لکن اگر شب مى‌رفت براى او ممکن بود که جمره را رمى کند، فعلاً ملتفت مسئله شده، که حضرتعالى در مناسک فرموده‌اید: «اگر زن عاجز باشد مى‌تواند کسى را اجیز بگیرد که به عوض او سنگ بزند، ولى اگر شب ممکن شود مى‌تواند برود سنگ بزند، نمى‌دانیم این حکم حتمى است و یا اختیارى، چون نفرموده‌اید که باید برود، فرموده‌اید مى‌تواند برود و سنگ بزند، لذا مسئله را واضح‌تر بفرمایید.

پاسخ :
در فرض سؤال، چنانچه رمى در شب براى خودش ممکن باشد باید خودش در شب رمى کند، و اگر ممکن نیست نایب بگیرد، که در روز از طرف او رمى کند، و اگر به وطن برگشته احتیاطاً اگر بتواند خودش به منىٰ برود، و قضاى آن را روز بجا آورد، و اگر متمکّن نیست نایب بگیرد که روز از طرف او رمى کند، و در هر صورت باید رمى در ایام تشریق باشد.

منبع: استفتائات حج، آیت الله العظمی لطف ‌الله صافی، قم، انتشارات حضرت معصومه (علیها السلام)، 1380.